Günümüzün hızlı tempolu dünyasında, sürekli bir yorgunluk hissi pek çok kişinin ortak derdi haline geldi. Medicana Sağlık Grubu Psikiyatri Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Müge Yaşar, dijital yorgunluk kavramını ve bu durumun modern yaşamın kaçınılmaz bir sonucu olduğunu vurguluyor. Yaşar’a göre, bu yorgunluk bir hastalık teşhisi değil, modern dünyanın biyolojik sınırlarımızı zorlayan temposunun bir çıktısıdır.
Dijital Dünyanın Getirdiği Yorgunluk Pandemisi
Dr. Müge Yaşar, özellikle sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte ‘dijital tükenmişlik’ olarak adlandırılan yeni bir ruh sağlığı sorununun ortaya çıktığını belirtiyor. Sürekli bildirimler, mesajlar, kusursuz görünen sosyal medya hayatları ve ‘geride kalma’ hissi, bireyleri yüksek bir alarm durumunda tutuyor. Bu durum, anksiyete, depresyon, tükenmişlik ve dikkat eksikliği gibi sorunları tetikliyor.
Dijital Yorgunluğun Nedenleri ve Etkileri
Gelişen teknolojiyle birlikte artan dijital uyaranlara maruz kalmak, beyin üzerinde sürekli bir baskı oluşturuyor. Bu baskı, vücudun savaş ya da kaç tepkisini tetikleyen sempatik sinir sistemini sürekli aktif tutuyor. Yüksek kortizol ve adrenalin seviyeleri, bedeni kronik strese sokarak ‘allostatik yük’ adı verilen bir yıpranmaya neden oluyor. Bu da hem fiziksel hem de zihinsel yorgunluğa zemin hazırlıyor.
Dr. Yaşar, ‘sosyal medya yorgunluğu’, ‘teknostres’ ve ‘FoMO’ (Fear of Missing Out – bir şeyleri kaçırma korkusu) gibi kavramların artık ciddi bilimsel araştırmaların konusu olduğunu belirtiyor. Bu olgular arttıkça, kaygı, depresyon, tükenmişlik ve dikkat dağınıklığı da paralel olarak yükseliyor. Yapılan araştırmalar, yoğun sosyal medya kullanan bireylerde bu belirtilerin daha sık görüldüğünü ortaya koyuyor.
Çözüm Yolları: Dijital Detoks ve Farkındalık
Peki, bu modern çağın sessiz salgınıyla nasıl başa çıkabiliriz? Dr. Müge Yaşar, çözümün yaşam ritmini yeniden ayarlamakta ve gerektiğinde profesyonel destek almakta yattığını vurguluyor. Özellikle pandemi sonrası artan ekran süresi ve hareketsiz yaşam tarzının uyku bozuklukları, anksiyete ve özgüven sorunlarına yol açtığına dikkat çekiyor.
Bu noktada ‘dijital hijyen’ ve ‘dijital detoks’ önerileri önem kazanıyor. Dijital detoks, zaman yönetimi ve net sınırlar belirlemek, yorgunluk ve tükenmişlik hissini azaltmada etkili yöntemler olarak öne çıkıyor. Yatmadan bir saat önce ekranlardan uzak durmak, melatonin salgılanmasını destekleyerek uyku kalitesini artırabilir. Belirli saatlerde bildirimleri kapatmak ise sürekli tetikte olma halini azaltır.
Ayrıca, zaman yönetimini sadece görev listeleriyle sınırlamamak, enerjinin yüksek olduğu saatlerde en zorlu bilişsel görevleri tamamlamak, bilişsel tükenmeyi önlemeye yardımcı olur. Sınır koyma becerisi, hem başkalarının taleplerine hem de kişinin kendi mükemmeliyetçi iç sesine karşı etkili bir savunma mekanizmasıdır.
Anı Yaşamak ve Kendine Nazik Olmak
Dr. Yaşar, yorgunluk ve tükenmişlikten korunmak için farkındalık (mindfulness) ve nefes egzersizlerinin önemine de değiniyor. Anı yaşama odaklanmak, zihnin geçmiş kaygıları ve gelecek endişeleri arasında gidip gelmesini engelleyerek rahatlama sağlar. Düzenli diyafram nefesi, parasempatik sinir sistemini aktive ederek bedenin dinlenmesine yardımcı olur.
Anlam ve amaç katan aktivitelere zaman ayırmak, aile ve arkadaşlarla sosyalleşmek, yalnızlık ve tükenmişlik riskini azaltan en güçlü faktörlerdir. Son olarak, Dr. Yaşar, kendine karşı nazik olmanın ve hatalar karşısında yargılamak yerine destek olmanın, mükemmeliyetçilikle mücadelede en etkili yol olduğunu vurguluyor. Haberyildizi.com.tr olarak, bu değerli bilgileri sizlere ulaştırmaktan memnuniyet duyarız.
